Προχθες έπεσε πάλι στα χέρια μου το υπέροχο βιβλίο (τσέπης) του Νίκου Δήμου “Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας” και είδα ξανά πόσο επίκαιρα είναι τα λόγια του συγγραφέα.
Σημειωτέον ότι το βιβλίο αυτό γράφτηκε το 1975.
Γράφει λοιπόν:
“Στατιστικές παράμετροι του μέσου Έλληνα (1975): Ζει στην ακριβότερη χώρα της Ευρώπης – σε σχέση με τις αμοιβές του – έχει τη χειρότερη κοινωνική ασφάλιση, τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα, το φτωχότερο εκπαιδευτικό σύστημα και τις μικρότερες κυκλοφορίες βιβλίων. ”
Μετά από 36 χρόνια είμαστε στο ίδιο ακριβώς σημείο, σημειώνω εγώ.
“Ο Έλληνας προσπαθεί, σε κάθε τομέα, να είναι εκτός πραγματικότητας. Και μετά είναι δυστυχής, διότι είναι εκτός πραγματικότητας. (και μετά είναι ευτυχής… διοτι είναι δυστυχής).
Βασικά ο Έλληνας αγνοεί την πραγματικότητα. Ζεί δύο φορές πάνω από τα οικονομικά του μέσα. Υπόσχεται τα τριπλά από όσα μπορεί να κάνει. Γνωρίζει τα τετραπλάσια από όσα πραγματικά έμαθε. Αισθάνεται (και συναισθάνεται) τα πενταπλάσια από όσα πραγματικά νιώθει.
Η υπερβολή δεν είναι μόνο εθνικό ελάττωμα. Είναι τρόπος ζωής των Ελλήνων. Είναι η συνισταμένη του εθνικού τους χαρακτήρα. Είναι η βασική αιτία της δυστυχίας τους, αλλά και η μεγάλη τους δόξα. Γιατί, στο αυτοσυναίσθημα, η υπερβολή λέγεται φιλότιμο. Στη συμπεριφορά, η υπερβολή λέγεται λεβεντιά.”
Πόσο αλήθεια είναι αυτό; εδώ βρίσκω βέβαια και την ευτυχία του να είσαι Έλληνας, του να νιώσεις το φιλότιμο και τη λεβεντιά αυτή (είτε μέσα σου, είτε νιώσεις τη χαρά να την δεις σε κάποιον/α άλλο/η)!
“Πλάθουμε μύθους για τον εαυτό μας. Και μετά είμαστε δυστυχισμένοι γιατί φαινόμαστε κατώτεροι από τους μύθους (που εμείς πλάσαμε…)
Μύθοι:
Οι Έλληνες σαν “εκλεκτός” λαός. Ο μύθος της ρωμέικης καπατσοσύνης. Και ο αντι-μύθος του κουτόφραγκου.
Η “ξένη επέμβαση”. Ποτέ οι νεο-Έλληνες δεν μπόρεσαν να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Πάντα έφταιγε κάποιος τρίτος: ο “αγγλικός δάκτυλος”, η Ιντέλλιτζενς Σέρβις, το ΝΑΤΟ, η ΣΙΑ…
Άλλωστε αυτός ο μύθος δουλεύει και στις προσωπικές μας ιστορίες: ποιος υποψήφιος πιστεύει πως δίκαια απέτυχε στις εξετάσεις; Ποιος υπάλληλος αναγνωρίζει πως δίκαια πήρε προαγωγή ο συνάδελφος του; Οι άλλοι έχουν πάντα τα “μέσα”.
Ο μύθος των “μέσων” είναι ένα όπιο που αποκοιμίζει την αίσθηση της ευθύνης στις ψυχές των Ελλήνων.
όχι φυσικά πως δεν υπάρχουν τα “μέσα” ή οι “ξένες επεμβάσεις”. Όλοι οι μύθοι στηρίζονται σε μια πραγματικότητα. Ωστόσο η σημασία που παίρνουναυτές οι παρεμβάσεις στη φαντασία του Ρωμιού, είναι πραγματικά μεταφυσική.”
Το βιβλίο κλείνει με κάτι που επίσης με βρίσκει πολύ σύμφωνο:
“Φυσικά θα μπορούσε να γράψει κανείς κι ένα βιβλίο με τίτλο: “η ευτυχία του να είσαι Έλληνας”.
Γιατί υπάρχει αυτή η ευτυχία (ποιος θα τολμούσε να το αρνηθεί;)
Να όμως που γράφοντας για την δυστυχία, έγραφα και για την ευτυχία.
Για την ευτυχία της δυστυχίας, του να είσαι Έλληνας.”
Για την αντιγραφή, Alex