Αν και ο όρος concept album έχει συνδεθεί σε μεγάλο βαθμό με τα συγκροτήματα του progressive rock της δεκαετίας του 70 κυρίως, αλλά και με τις προσπάθειες συγκροτημάτων από το πρώτο κύμα του ροκ να απομακρυνθούν από τα απλούστερα τραγούδια που συνήθως έγραφαν, υπάρχουν περιπτώσεις americana συγκροτημάτων και καλλιτεχνών που είδαν το όραμα τους να γίνεται κάτι μεγαλύτερο από απλά άλλον ένα δίσκο. Τα τρία albums που ακολουθούν αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.
του Χάρη Πολονύφη
1. Lift To Experience-The Texas Jerusalem Crossroads (Bella Union 2001)
2. Wilco-Being There (Reprise 1996)
Μετά την φυγή του από τους Uncle Tupelo-από τα πρώτα americana συγκροτήματα-ο Jeff Tweedy δεν άργησε να κάνει το επόμενο βήμα. Παρέα με τον καλό του φίλο Jay Bennett σχημάτισε τους Wilco, οι οποίοι μέσα στα χρόνια έφτασαν να θεωρούνται οι ουσιαστικότεροι εκφραστές αυτού που ονομάζουμε “κοσμική αμερικάνικη μουσική”. Με την δεύτερη τους κυκλοφορία, το διπλό Being There, οι Wilco κατάφεραν να εξελίξουν την μουσική τους σε σχέση με το ντεμπούτο τους και να μιλήσουν για την δύναμη του ροκ ως δύναμη σωτηρίας και ελπίδας. Σε ένα χαρακτηριστικό στίχάκι ο Tweedy το λέει επακριβώς. “Music is my savior, I was saved by rock n roll”. Περιγράφει και το ιδιαίτερο δέσιμο των fans με τα αγαπημένα τους συγκροτήματα, όντας και εκείνος φανατικός μουσικόφιλος. Είναι αυτή η θεματική που μπολιάζει τα περισσότερα τραγούδια και τα κάνει να ακούγονται ακόμα πιο επικά και ολοκληρωμένα, δίνοντας τους μια larger than life αίσθηση. Και αν οι Wilco προχώρησαν σε μεγαλύτερα και πιο φιλόδοξα μουσικά projects, η ρεαλιστική γραφή των συνθέσεων του συγκεκριμένου δίσκου μάλλον αποτελεί και το καλλιτεχνικό τους ζενίθ.
3. Ry Cooder- My Name is Buddy (Nonsuch 2007)
Μέρος της τριλογίας δίσκων του μεγάλου αμερικανού καλλιτέχνη (Chavez Ravine, I Flathead οι άλλοι δυο δίσκοι) με συγκεριμένη θεματολογία και μουσική κατεύθυνση, για πολλούς αποτελεί μια από τις καλύτερες δουλειές του Ry Cooder. Η ιστορία του περιπλανώμενου γάτου Buddy, του κολλητού του φίλου (τρωκτικό με αριστερές πολιτικές πεποιθήσεις) και του βατράχου που τραγουδάει γκόσπελ τραγούδια, συμβολίζει την αγωνία και την πάλη της εργατικής τάξης της αμερικάνικης ενδοχώρας, ενάντια στο αδυσώπητο σύστημα που προσπαθεί να επιβάλλει την ομοιομορφία και την παθητικότητα. Με πρόσχημα την ιστορία αυτή ο Cooder περνάει από μια γκάμα μουσικών παραδόσεων, είτε από την folk του 20ου αιώνα, είτε από το αντιστασιακό μήνυμα των τραγουδιών του Woody Guthrie, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως η ενότητα και η αλληλεγγύη φέρνουν πάντα τα επιθυμητά αποτελέσματα, όσα εμπόδια κια αν μπουν στον δρόμο μας. Το υπέροχο artwork και το ένθετο των στίχων που διαβάζονται σαν βιβλίο ενισχύει ακόμη περισσότερο το καλλιτεχνικό όραμα του Ry Cooder και κάνει πιο εύκολες τις επαναλαμβανόμενες ακροάσεις. One beer, One vote, One cat!!, όπως λέγεται και το κεντρικό τραγούδι του δίσκου.