Ο Οκτώβρης είναι ο μήνας, που μου φέρνει στο νου τη Γερμανία. Η επανάσταση των Σπαρτακιστών το 1918, η γέννηση της –απόλυτης ηρωίδας μου- Ulrike Meinhof στις 7/10/1934, η 18η Οκτώβρη 1977, όταν έγιναν 4 απόπειρες δολοφονίας στις φυλακές της Στουτγάρδης (Stammheim), αμέσως μετά την αεροπειρατεία που κατέληξε σε μάχη στο Μογκαντίσου. Baader, Ensslin, Raspe δολοφονήθηκαν και η Irmgard Möller τη γλίτωσε. Η R.A.F. δολοφόνησε την ίδια μέρα τον πρώτο-βιομήχανο Hans Martin Schleyer. Η Δυτική Γερμανία 60s-70s λοιπόν, στα άγρια εκείνα χρόνια, με πορείες, καταλήψεις, κομμούνες, κοινόβια, φοιτητές, αντάρτικο πόλης, τα οποία μπλέκονται με το αναδυόμενο –τότε- Γερμανικό rock, που δεν ακολούθησε απλά τους ήχους/μόδες της εποχής, αλλά ενίοτε γινόταν και… κοσμικό (Kosmische Musik ή κοινώς Kraut). Ώσπου το κράτος έκτακτης ανάγκης θάψει τους αγώνες στα λευκά κελιά και σε “δημοκρατικούς” νόμους, συνέβησαν αρκετά και διάφορα στις μεγαλουπόλεις (Βερολίνο, Αμβούργο, Φρανκφούρτη, Κολωνία). Παράλληλα εξελίσσεται και μεγαλώνει και το Kraut Rock, προς διάφορες κατευθύνσεις: Jazz, Space, Progressive, Ψυχεδέλεια, Ανατολίτικες κλίμακες, Hard Rock, Ηλεκτρονικούς, Πειραματικούς και Περιβαλλοντολογικούς ήχους, Spoken Word, δεν αφήνει απ’ έξω όμως και την κοινωνία. Πολιτικά τραγούδια έχουν γραφτεί κατά… εκατοντάδες από Γερμανούς (κυρίως από την Ανατολική πλευρά) καλλιτέχνες (B. Brecht, Wolf Biermann, Ernst Busch κ.α.), άλλωστε η ιστορία του 20ου αιώνα στα μέρη εκείνα, υπήρξε αρκούντως … ενδιαφέρουσα και πολυπρόσωπη. Η νέα γενιά συνέχισε την παράδοση, με κοινοβιακά group, ομάδες πολιτικού θεάτρου που ηχογράφησαν και δίσκους, κολεκτίβες και λοιπά “αριστερά” συγκροτήματα, μαζί με χώρους (σαν το Zodiak Free Arts Lab, και τα Park, Mr. Go, Sun), fanzines και περιοδικά (όπως το AGIT 883, ή το Linkeck ), film (βλέπε π.χ. τη Third Generation του Fassbinder) και σύνδεση με την τέχνη γενικότερα. Το λεγόμενο Γερμανικό φθινόπωρο (και τίτλος ταινίας του ’78, που υπέγραψαν διάφοροι σκηνοθέτες, από τον Fassbinder ως τον Schlondorff), αποτέλεσε το τέλος του “κινήματος” του ’68, χωρίς όμως να σταματήσουν οι αγώνες (αυτόνομοι, spontis, καταλήψεις, αντί-πυρηνικό κίνημα). Δε θα κάνω καμία ανάλυση, απλά εδώ θα παρουσιάσω μερικά τραγούδια σχετικά με το κλίμα της εποχής και τη σύνδεση Ροκ και πολιτικής. Από τον Benno Ohnesorg και την Kommune 1, ως τα… δολοφονικά πρωτοσέλιδα της Bild και τις οδομαχίες που τα ακολούθησαν. Έτσι ως τροφή για σκέψη και μια βουτιά στην κοσμική Γερμανία.
- Rauch Haus Song από τους Ton Steine Scherben. Το λεγόμενο agit-rock στα καλύτερά του, από το Δυτικό-Βερολινέζικο σχήμα. Εδώ ένα τραγούδι για την κατάληψη που πήρε τ’ όνομα της από τον Georg Von Rauch, μέλος του κινήματος 2 Ιούνη, ο οποίος δολοφονήθηκε από μπάτσους στις 4/12/1971. Υπάρχει στον 2ο δίσκο του group, Keine Macht Fur Niemand (1972 – David Volksmund Produktion).
- What Can A Poor Boy Do (But To Be A Streetfighting Man) από τους Out Of Focus. 1971 και το 2ο και ομότιτλο LP (Kuckuck), των εκ Μονάχου krautrockers, ανοίγει αυτή η … ωδή στις μάχες των δρόμων. Η μπάντα παρακολουθούνταν “στενά” από τη BKA (την εγκληματολογική υπηρεσία του … πειραγμένου και κολλημένου Horst Herold).
- Wenn Springer Mal Rülpst από τους Floh De Cologne. Οι εκ Κολωνίας φοιτητές, την “πέφτουν” στον Springer, μεγαλοεκδότη και διαμορφωτή της Γερμανικής κοινής γνώμης. 2 χρόνια μετά το κυριολεκτικό πέσιμο στα γραφεία της Bild, από ομάδες αριστερών-φρικιών, οι Floh De Cologne ηχογράφησαν το κομμάτι στον δίσκο Fließbandbabys Beat-Show (1970 – Ohr). Πολιτικό group που δημιουργήθηκε στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας και έβγαλε μια σειρά από σπουδαία album στα 70s.
- Solidaritätslied από τους Lokomotive Kreuzberg. Βερολινέζικο group, άκρως πολιτικοποιημένο, δημιουργήθηκαν το ’72 και ντεμπούταραν με το Kollege Klatt (1972 – Plane). Εκεί υπάρχει και το εν λόγω … τραγούδι αλληλεγγύης.
- Steht Nicht Abseits από τους Lied Des Teufels. Από το ομώνυμο LP τους του ’73 (στην Kuckuck), οι ΔυτικοΒερολινέζοι μας τραγουδούν, μη στέκεσαι … οφσάιντ, μη στέκεσαι μόνος, μαζί στους δρόμους, θα είμαστε δυνατοί.
- Revolution από τους φοβερούς Embryo. Δημιουργήθηκαν στο Μόναχο το ’69, έμπλεξαν Jazz & Rock και καθ’ όλη τη διάρκεια των 70s έβγαζαν δισκάρες (με κορυφαίο το We Keep On, παρέα με τον Charlie Mariano). Εδώ το κομμάτι υπάρχει στο ντεμπούτο τους Opal (1970 – Ohr).
- Wie Starb Benno Ohnesorg ? από τους OktoberKlub. Ανατολικό Γερμανική πολιτική μπάντα, folk-rock, εδώ από το ντεμπούτο τους Der Oktober Klub Singt (67 – Amiga), αναρωτιούνται ποιος σκότωσε τον νεαρό Benno Ohnesorg (πέραν του μπάτσου Κούρας, που βρισκόταν λέει σε αυτοάμυνα).
- Revolutionslied από τους Inner Space. Πρώιμοι Krauts από την Κολωνία, μαθητές του Stockhausen, που το ’68-69 έβγαλαν 2 single συν μια ηχογράφηση δίσκου που εμφανίστηκε το 2009. Το Agilok & Blubbo, είναι ουσιαστικά το soundtrack μιας πολιτικής σάτιρας του Peter Schneider. Εκεί υπάρχει και το τραγούδι της επανάστασης. Λίγο αργότερα οι Inner Space, στο κλίμα της εποχής θα αλλάξουν τ’ όνομά τους, από τα αρχικά των λέξεων Communism Anarchism Nihilism, δηλαδή CAN.
- Proletenpassion από τους Schmetterlinge. Εδώ 2 “παρασπονδίες”, η μπάντα είναι από την Αυστρία και παρουσιάζουμε όλο το τριπλό LP τους (1977 – Ariola). Πολιτικό Kraut επί 3.
- Mein Name Ist Mensch από τους Ton Steine Scherben. Ξανά οι agit-rockers, στο ντεμπούτο τους Warum Geht Es Mir So Dreckig (1971), υπάρχει το τραγούδι, ελληνιστή Τ’ όνομά μου είναι άνθρωπος, στίχους απ’ το οποίο απάγγειλε –ως δήλωσή του- ο Rolf Pohle στη δίκη του το ’73. Έτσι τιτλοφορείται και το βιβλίο με την κομμένη συνέντευξη, αυτού του πολύ σπουδαίου αγωνιστή και πάνω απ’ όλα ανθρώπου.
Ζω απ τον αέρα και ζω απ’ το ψωμί
Ζω απ’ το φως και ζω απ’ την αγάπη
Και έχω 2 μάτια και όλα μπορώ να τα δω
Και έχω 2 αυτιά και όλα μπορώ να τα καταλάβω
Και είμαι πάνω από 10.000 ετών
Και τ’ όνομα μου είναι άνθρωπος
Φυσικά πέρα από αυτά γράφτηκαν τραγούδια για το Βιετνάμ, τον Che, τη Χιλή, τον φασισμό, πέρα όμως από τη μουσική, αρκετοί μουσικοί ή μπάντες υπήρξαν ενεργές στους αγώνες. Checkpoint Charlie, Schroeder Roadshow, Oktober, Die Machtwachter, Kollektiv Rote Rube, Ihre Kinder, Die Conrads, 3 Tornados, Sparifankal, Guru Guru είναι κάποιες από τις “πολιτικοποιημένες” μπάντες της εποχής κυρίως όμως η μπάντα-κομμούνα των Amon Duul που έχει τη δική της ξεχωριστή ιστορία. Επίσης διάφορα γεγονότα, σχετικά και με τη μουσική, επηρέασαν καταστάσεις, όπως το live των Stones το ’65 (στο δάσος Waldbuhne του Δ. Βερολίνου), που αφύπνισε πολλούς νεολαίους, η ομάδα των … Χασισορέμπελων, ή η φοβερή σύγκρουση του Νοέμβρη του ’68, έξω από το δικαστήριο, όπου δικαζόταν ο Horst Mahler, στο Tegeler Weg (Charlottenburg). Εκεί μαζί με μέλη της A.P.O. (εξωκοινοβουλευτική αριστερά), έδρασαν rockers (με πέτσινα, κράνη και ρόπαλα) που έστειλαν 130 αστυνομικούς στο νοσοκομείο. Και φυσικά η αναρχική ομάδα που πήρε το όνομα Blues και όπως έλεγε και ο Peter Paul Zahl (συγγραφέας, ποιητής, μουσικός, εκδότης του Agit 883 και αγωνιστής) στο ποίημά του Έρχονται οι Βάρβαροι, λυρισμός και πρόζα : πολλή εργασία πολλή ελευθερία για την ελευθερία, πολλή οργή πολύ μίσος, πολλή αγάπη για το λαό δε χάνεται η χώρα εκεί που κυλάει το αίμα μαχητών της ελευθερίας οι Georg ζούνε στην Phnom Penh, την Atlanta, το Παρίσι, το Τορίνο, το Βερολίνο και νικητής: το παγκόσμιο Blues!
Και αν το καλοσκεφτεί κανείς στο Kraut δεν υπήρχαν ούτε star ούτε front men/women (άντε μου έρχεται τώρα ο Damo Suzuki, αλλά πέραν αυτού ουδέν). Λες και πέραν της μουσικής που ήταν έξω από τα πλαίσια και όλα τα υπόλοιπα λειτουργούσαν αντί-καπιταλιστικά και διεθνιστικά (δεκάδες παρουσίες ξένων μουσικών, μεγάλη αγάπη για την ανατολή και πάμπολλες αναφορές σε ζητήματα όπως το Παλαιστινιακό ή το Βιετνάμ). Και όπως η καλύτερη αναβιωτική μπάντα της εποχής μας, οι Vibravoid, το γράφει στο οπισθόφυλλο του EP Kraut Rock Sensation : Dedicated to Benno Ohnesorg, Georg Von Rauch and Rudi Dutschke. Άντε εγώ θα προσθέσω και τους Meinhof και Pohle.
Μην παραλείψετε πάντως να διαβάσετε τα 2 βιβλία του Bommi Baumann που κυκλοφορούν στα Ελληνικά: Πως άρχισαν όλα και κυρίως το Οδοιπορικό.
*Από τον Σπύρο Καλετσάνο, παραγωγό της εκπομπής Noir, κάθε Πέμπτη στις 20:00