γράφει ο Σπύρος Καλετσάνος (Noir)
Μέσα σε μια ζοφερή πραγματικότητα, βιώνοντας -ο καθείς με τον τρόπο του- την εξέλιξη του ιού και την καραντίνα, μαζί με έναν βομβαρδισμό ειδήσεων που στάζουν φόβο, πανικό και θάνατο, μερικά πράγματα σε κάνουν απλά να κουνάς το κεφάλι μην ξέροντας αν πρέπει να το χτυπήσεις ή να αρχίζεις να ουρλιάζεις. Ενώ λοιπόν όλοι βρίσκονται στην ασφάλεια(?) του σπιτιού τους, το κράτος, τα κράτη και αυτοί που τα διαχειρίζονται συνεχίζουν να δρουν κανονικά. Απόδειξη η εισβολή της αντιτρομοκρατικής στα γραφεία του Λαϊκού Μετώπου και η σύλληψη Τούρκων και Κούρδων αγωνιστών. Ταυτόχρονα με μεταγωγές-απαγωγές, τη διακοπή ρεύματος στο εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ και το προσφυγικό ζήτημα να τρέχει είτε στα σύνορα, είτε στα κέντρα κράτησης (παρδόν φιλοξενίας ήθελα να πω), όλα βαίνουν καλώς για ένα κράτος που βρίσκεται σε έκτακτη ανάγκη. Ο ζόφος λοιπόν έκλεισε με την είδηση του θανάτου της Helin Bölek, τραγουδίστριας της κολεκτίβας των Grup Yorum, μετά από 9μηνη απεργία πείνας. Ζώντας σε μια χώρα που δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα όχι απλά της ταυτότητας, αλλά ούτε καν της γλώσσας, της παράδοσης, της μουσικής, η 28χρονη Κούρδισα φυλακισμένη ξεκίνησε απεργία πείνας, αγωνιζόμενη για την άρση της απαγόρευσης των συναυλιών του συγκροτήματος καθώς και την απελευθέρωση των μελών του. Φυσικά η τουρκική κυβέρνηση όχι μόνο αρνήθηκε, αλλά μπούκαρε ως και στην κηδεία της χτυπώντας άγρια κόσμο και ρίχνοντας δακρυγόνα και νερό με μάνικες. Δεν ξέρω τι να πω και τι να κάνω, οπότε σκέφτηκα πως η μουσική μπορεί να γαληνέψει έστω ελάχιστα το νου και το πνεύμα, να δώσει ώθηση ζωής.
Έχω έναν γνωστό Κούρδο μουσικό, το Νάσουαν, τον γνώρισα στη Ρόδο και τώρα ζει στην Αθήνα. Θυμάμαι κάποιες φορές με τα σπαστά ελληνικά του να μας εξιστορεί στιγμές από το Κουρδιστάν, πως διέφυγε, για την οικογένεια του, αλλά και να παίζει με το βιολί του, τα κρουστά του σε συμπράξεις ή μόνος. Και κάθομαι και προσπαθώ να θυμηθώ τι ξέρω εγώ για τους Κούρδους πέραν του P.K.K. και του Οτσαλάν. Ναι, έχω το βιβλίο “Η φλόγα που πάντα καίει. Το επαναστατικό κίνημα στην Τουρκία (1965-2018)”, έχω δει 2-3 ίσως και παραπάνω ταινίες σαν το εμβληματικό αριστούργημα “Yol” (ο δρόμος) του τεράστιου αγωνιστή Yılmaz Güney και that’s it. Στην μουσική …σκάβοντας ανακάλυψα έναν δίσκο των Γερμανών Embryo από το ’79 (μαύρα χρόνια για την Τούρκικη αριστερά), το Embryo’s Reise με το κομμάτι Kurdistan. 1-0 λέω και πάω παρακάτω, σκέφτομαι και μου έρχεται και άλλη επιφοίτηση Ex αναφωνώ, είχαν κάνει 2 δισκάκια με Κουρδικά σχήματα, το ’84 με τους Awara (το είχα βρει για κατέβασμα στο blog killyourpetpuppy) και το ’91 με τον Brader Musiki. Ακολούθως με επισκέπτεται το πνεύμα της Dilek Dogan δολοφονημένης από την δημοκρατία του σουλτάνου. Οι φίλοι Valia Calda έγραψαν και ηχογράφησαν το ομώνυμο κομμάτι για λογαριασμό του album τους Methexis. Και έτσι εμμέσως μέσω jazz, διασποράς και χαμένων πατρίδων περνάνε μπροστά μου μια σειρά από καλλιτέχνες που βρίσκονται μακριά. Sivan Perwer, Razbar, Gulistan. Αυτοί οι τελευταίοι, Αυστριακοί κατά βάση μαζί με τον Κούρδο εμιγκρέ Mehmet Emir, προέβησαν το ’86 σ’ ένα πανέμορφο …Oriental Groove.
Σκέφτηκα λοιπόν πως ντροπή είναι να ξέρουμε τόσα για τους κοινωνικούς αγώνες στη δύση και τις τέχνες φυσικά, αλλά δίπλα μας να έχουμε μαύρα μεσάνυχτα. Η ποίηση λοιπόν με …έσωσε και μου έδειξε τον δρόμο, μου ψιθύρισε πως ο μέγας Cem Karaca έχει μελοποιήσει πολλάκις των Ahmet Arif, όπως το ίδιο έπραξαν και άλλοι. Οι 33 σφαίρες ποίημα του Κούρδου ποιητή, που μελοποίησε ο Cem, σε κάποιο σημείο αφηγούνται:
Κιρβέ μου, έτσι ακριβώς να γράψεις την ιστορία μου
Ίσως να τη νομίσουν παραμύθι
Δεν είναι τριανταφυλλένια στήθια
Σφαίρα τού ντουμ-ντουμ,
Έσκασε… Κομμάτιασε το στόμα μου…
Ίσως λοιπόν από εκεί να το πήρε και ο Στρατής Τσίρκας και το έβαλε στην εμβληματική τριλογία του Ακυβέρνητες Πολιτείες και κατ’ επέκταση ο Νικόλας Άσιμος το προσέθεσε στο Γιουσουρούμ
Μας εκτελούν με σφαίρες ντούμ ντούμ
Καθώς γράφω έρχονται και άλλα μα δεν είναι εδώ το σημείο για να εξυφανθούν όλα. Ένα μέηλ από τον Πέτρο έβαλε το Music Society …στην πρίζα και μας θύμισε πως μπορούμε να βάλουμε ένα λιθαράκι και ‘μεις, έστω με μια ανάρτηση, ένα mixtape, όπως αυτό που βρίσκεται στο τέλος του κειμένου αυτού.
Καλό ταξίδι Helin και είθε το όνειρο για ένα ελεύθερο Κουρδιστάν να γίνει πραγματικότητα! Ως τότε οι ξεριζωμένοι σπόροι του λαού σου δημιουργούν γερές ρίζες.
*ο τίτλος προέρχεται από μια άλλη …δημοκρατική δολοφονία-πογκρομ, αυτή των Αλγερινών στο Παρίσι το ’61, την οποία ανέλαβε 2 δεκαετίες μετά να εξιστορήσει ο συγγραφέας Didier Daeninckx (προφέρεται Ντενενξ).
More Posts for Show: Noir