γράφει ο Σπύρος Καλετσάνος (Noir)
Κάθε τέλος του χρόνου ξεκινάει η κουβέντα για τα καλύτερα του έτους που φεύγει. Στο Music Society παραδοσιακά εδώ και 11 Δεκέμβρηδες φτιάχνουμε τα μουσικά top-10 album των παραγωγών μας. Η διαδικασία έχει πολλές παραμέτρους και αφού ολοκληρωθεί γίνονται και οι απαραίτητες κόντρες-συζητήσεις-σημειώσεις. Προσωπικά μιας και μουσικά ‘’ανήκω’’ σε άλλο αιώνα δε συμμετέχω ενεργά, αν και παρακολουθώ διακριτικά τις εξελίξεις, με τις απαραίτητες γραφικές ατάκες σαν και αυτή του Βαγγέλη Γερμανού στο Ο Αδερφός Μου Και Γω (του 1998 η ταινία):
Τζέρυ τι ακούς πάλι ρε ?
Oasis, Supersonic, αδερφοί Gallagher.
Δε βάζεις μυαλό ε ?
Εγώ φταίω που γεννήθηκες νωρίς!
Αυτοί ρε αντιγράφουν τους Beatles!
Κολλημένε.
Σε αντίθεση όμως με τη μουσική, υπάρχει ο κινηματογράφος και τα βιβλία με τα οποία έχω πιο άμεση σχέση με το σήμερα. Δυστυχώς φέτος όπως και πέρυσι οι αίθουσες ήταν και είναι μια απαγορευμένη απόλαυση, μένουν μόνο τα θερινά, τα dvd και οι online προβολές στον υπολογιστή. Μα και αυτά δε φτάνουν για να έχει κανείς μια σφαιρική οπτική των ταινιών που βγήκαν. Έτσι μένουν μόνο τα βιβλία ως αμεσότητα, τα οποία παράλληλα φωτίζουν τη μοναξιά μας και κρύβουν για λίγο -αν και ενίοτε (υπέρ)φωτίζουν- τη δυστοπία στην οποία ζούμε. Αν και δε διαβάζω κυρίως νέες κυκλοφορίες, έχω εικόνα του τι βγαίνει, το παρακολουθώ από κοντά. Μιας και είναι αδύνατο για κάποιον να διαβάσει 100 βιβλία μέσα σε μια χρονιά, ώστε να βγάλει μια ρεαλιστική εικόνα, θα επιχειρήσω παρακάτω μια προσωπική και εντελώς υποκειμενική προσέγγιση των καλύτερων (λέγε με καλύτερα αγαπημένων μου) βιβλίων που εκδόθηκαν στα Ελληνικά το ‘21.
Από τα βιβλία που διάβασα με περσινό έτος έκδοσης, προκύπτει η παρακάτω top-10+1 λίστα:
1. Ρέκβιεμ για μια Δημοκρατία (το δικό μου Ν.1)
Ανέκαθεν ήμουν “ακόλουθος” των εκδόσεων Πόλις και μέσω αυτών λάτρεψα -μεταξύ άλλων- το Γαλλικό αστυνομικό (Ιζζό, Ατιά, Ντενένξ, Ρενάλ, Πουί, Μπελετό) και κατ’ επέκταση τη λογοτεχνία που δένει την ιστορία, την πολιτική, την εφηβεία, τον κινηματογράφο (όπως έκανε η Λέσχη Των Αθεράπευτα Αισιόδοξων, ή τα Ανεξέλεγκτα Στοιχεία). Το παρόν ανάγνωσμα αποτελεί το ντεμπούτο ενός δημοσιογράφου που διανύει τα πρώτα -ήντα. Πιάνει ένα ”αγαπημένο” θέμα του …μυθιστορηματικού γαλλόφωνου κόσμου, τον πόλεμο της Αλγερίας, για τον οποίο έχουμε γράψει και παλιότερα. Εδώ ξετυλίγεται μέσω 3 χαρακτήρων ένα μωσαϊκό εντός του ιστορικού πλαισίου της περιόδου 1959-1962. Ο “καλός” “ρομαντικός’’ μπάτσος, ο τυχοδιώκτης λούμπεν τύπος (με το υπέροχο όνομα Σείριος) και ο παλιός αντιστασιακός και χωμένος σε παράνομες δοσοληψίες. 3 άντρες, μια γυναίκα (φυσικά), ένας φόνος και μια σειρά από πραγματικούς χαρακτήρες που παίζουν δευτερεύον ρόλο (Αλέν Ντελόν, Μιτεράν, Παπόν) στην υπόθεση. Ο Τομά Κανταλούμπ όντας διαβασμένος ,γνωρίζει σε βάθος το πως διαχειρίστηκε η γαλλική δημοκρατία (η ποια?) το ζήτημα του πολέμου εντός και εκτός συνόρων και καταφέρνει να μας σπρώξει στην καρδιά ενός πολιτικού θρίλερ. Διαβάζοντας το μονορούφι ήλπισα -για μια στιγμή- πως ο Γαβράς θα το γυρίζει σε film.
2. Κόκκινες Ψυχές
Εκδόσεις Πόλις και η δεύτερη επιλογή μου, την οποία τελείωσα την 1η Γενάρη του νέου έτους. Μια βουτιά στα έγκατα του Ρώσικου ψυχισμού. Τέχνη vs λογοκρισίας, Χρουστόφ vs Μπρέζνιεφ, ιστορία vs καθημερινότητας, ζωή vs θανάτου και ένας εξαιρετικός αντί-ήρωας πρωταγωνιστεί στο βιβλίο του Γάλλου Πωλ Γκρεβεγιάκ. Μετά την Κίνα του Μάο (Αφέντες και Δούλοι, αν και γράφτηκε μεταγενέστερα, μεταφράστηκε το 2020), καταπιάνεται με τη μετασταλινική ΕΣΣΔ, διαμέσου των γραμμάτων και του κινηματογράφου της, παίζοντας με το δίπολο της ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο και της εγκατάλειψης αυτής στις δαγκάνες του καπιταλισμού. Πολύ έξυπνα διαχειρίζεται ένα τεράστιο σε όγκο και αξία υλικό ο συγγραφέας, και αν δεν είστε μέλος του κόμματος, σίγουρα θα πιαστείτε από κάποια κλωστή για να εξυφάνετε το μεγαλείο αυτού του μυθιστορήματος. Και μετά βουρ στη Ρώσικη λογοτεχνία και κινηματογράφο, περί αυτού προτείνεται και το ντόπιο περιοδικό Στέπα (με 18 τεύχη ήδη στην πλάτη του).
3. Σάγκι Μπέιν
Γλασκώβη δεκαετίας ’80, δε χρειάζεται να πω κάτι άλλο. Εργατικό σκηνικό, μαυρίλα και ζόφος, πιώματα, εθισμοί, φτώχεια, διαλυμένες οικογένειες και σχέσεις και όμως πάντα υπάρχουν όνειρα (υπό βροχή πάντα!). Ο νεαρός ήρωας Σάγκι ζει χωρίς πατέρα, μα κάνει τα πάντα για τη μητέρα του. Ένα κοινό σκηνικό στα χρόνια του Θατσερισμού μέσα από μια βαθιά συναισθηματική οπτική, που μας σπρώχνει στον πυρήνα της Σκωτσέζικης μεγαλούπολης. Στα πλην η απουσία της τοπικής σκηνής της εποχής (Postcard records, Post Punk, Simple Minds, Jesus & Mary Chain κλπ), αν και είναι προφανές πως αυτή δεν απευθυνόταν στις λαϊκές κατοικίες του Πιτχεντ. Εκεί -έκπληξη για μένα- ευδοκιμούσε η Country, πολύ ωραία η περιγραφή στο club. Εξίσου εξαίρετα αναπαριστά την εποχή και την …Ελίζαμπεθ Τέιλορ των φτωχών μαμά Άγκνες. Όπως και τα δύο παραπάνω βιβλία και αυτό αποτελείται από 500+ χορταστικές σελίδες που ελπίζεις να μην τελειώσουν ποτέ.
4. Μασσαλία ‘73
Εδώ έχουμε ένα καθαρό noir γραμμένο από γυναικείο χέρι, αυτό της Ντομινίκ Μανοτί που γράφει πάντα στοχευμένα και με μια βαθιά ριζωμένη πολιτική συνείδηση. Αν τη θυμάστε από τα άλλα 2 εξαιρετικά της πονήματα (Απόδραση, Εντιμότατη Εταιρεία), τότε ξέρετε, αλλιώς καιρός να την ανακαλύψετε και να αφεθείτε στον κόσμο που πλάθει. OAS, μπάτσοι, δημοσιογράφοι, Άραβες, ρατσισμός και η αιώνια Μασσαλία. Πάντα παίζει με τα στερεότυπα, αλλά και τα ξεπερνάει όπως με τον ομοφυλόφιλο μπάτσο Ντακέν, ήρωα σε πολλά μυθιστορήματα της (που δεν έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας) και κρατώντας πιστά ένα κατηγορώ για την επίσημη -και συμβιβασμένη- αριστερά. Άλλωστε όσοι γνωρίζουν την ιστορία διεξοδικά, ξέρουν τον ρόλο αυτής (της αριστεράς), χθες, σήμερα μα και αύριο και ειδικά στη Γαλλία στο ζήτημα που πιάνει το βιβλίο (αποικιοκρατία, στάση στο καθεστώς εκτάκτου ανάγκης και ο συστημικός ρατσισμός). Πιο μικρό αυτό το ανάγνωσμα (370 σελίδες) από τις εκδόσεις του 21ου, οι οποίες γενικά βγάζουν πολύ προσεγμένα αστυνομικά.
5. Yes, I Spit Fire
Το πρώτο μουσικό βιβλίο της λίστας, το έβγαλε ο γνώριμος και φίλτατος Βαγγέλης Καρατζής στις εκδόσεις ενός άλλου φίλτατου του Σωτήρη (Απρόβλεπτες). Θέμα μια μπάντα που ποτέ δε μου έκανε κλικ, παρόλα αυτά η διαδρομή εντός των σελίδων είναι πιο σφαιρική, με πολιτικά και ιστορικά γεγονότα των 90s. Αποτυπώνει πλήρως την επίδραση που είχαν οι Rage Against The Machine στην υφήλιο μετά την πτώση του κομμουνισμού, αλλά και ειδικά στη μουσική. Δυστυχώς το διάβασα μακριά απ’ τον …πολιτισμό τον Αύγουστο και έτσι δε μπορούσα να ακούσω το soundtrack των σελίδων. Παρόμοια και όσοι το διάβασαν στην ίδια παραλία της Σκύρου ενθουσιάστηκαν και δικαίως.
6. Αμίαντος
Τον Αλμπέρτο Προυνέτι τον γνωρίσαμε ένα χρόνο πριν, όταν οι Απρόβλεπτες εκδόσεις έβγαλαν το 108 μέτρα, ήτοι ένας Ιταλός εργαζόμενος στην Αγγλία. Εδώ ο Αλμπέρτο και πάλι σε αυτοβιογραφικό τέμπο, με αυτό το τόσο ιδιαίτερο γράψιμο του, μας μιλάει για τον πατέρα του. Ένας Τοσκανός εργάτης σε ένα φόντο χαρμολύπης, δοσμένο έντονα γεμάτο προλεταριακούς κώδικες. Υπέροχο!
7. Μικρό Εγκώμιο Του Αστυνομικού
Εδώ έχουμε μια περιπλάνηση στον wonderful and frightening world (για να θυμηθούμε και τους αγαπημένους μου Fall) του αστυνομικού αλλά όχι μόνο μυθιστορήματος, αλλά και film, σειρές και μια εν γένη χαρτογράφηση του. Ο φίλτατος Κώστας Καλφόπουλος πολυγραφότατος -και στον τύπο, και μέσω του περιοδικού Πολάρ, αλλά και των βιβλίων του- μας δίνει το έναυσμα να εισέλθουμε σ’ ένα ιδιαίτερο σύμπαν και μας κατευθύνει μέσα από ένα ιδιότυπο λεξικό ‘’παιχνίδι’’. Ταυτόχρονα κατέχει και πιο ειδικές ”σχολές” όπως τη Γερμανική, αλλά παίζει και στα δάχτυλα τη Γαλλική, ενώ ακουμπάει και την ελαφρότητα, και τη ”σοβαρή” πλευρά του αστυνομικού.
8. Ο Δεύτερος Κύκλος του 8
Ένας ακόμα γνωστός -σαν τη λίστα του Πέτσα καταντήσαμε!- εδώ, αλλά αυτός είναι και συμπαραγωγός και φίλος. Ο Βα.αλ μετά από το Ένα Δέκατο του 8 (τότε ακόμα ως σταθμός βρισκόμασταν στην οδό Κτενά, όπου και είχε γίνει μια ιδιότυπη παρουσίαση του βιβλίου), πηγαίνει στον Δεύτερο Κύκλο του 8. Με άλλον ήρωα, αλλά στο ίδιο αστικό περιβάλλον, γεμάτο Πεκινπικές σημειολογίες, κοφτερό χιούμορ, πολύ ωραία περιγραφή του χώρου και ένα εξαίσιο άπλωμα της ιστορίας, ίσως μόνο το τέλος με άφησε κάπως…παραπονεμένο.
9. Απόκρυφα Στοιχεία του Αναρχισμού
Το παραπάνω δε θα το διάβαζα ποτέ, αλλά εδώ εναπόκειται η έννοια στέκι. Το δικό μου βιβλιοπωλικό στέκι είναι ο Αλφειός χαμηλά στην Χαριλάου Τρικούπη και έχει πάντα σημασία να γνωρίζεσαι με όσους ζουν από, αλλά και για τα βιβλία. Εκεί λοιπόν πήγα μια μέρα να αγοράσω 2 βιβλία και βρέθηκα και μ’ ένα τρίτο ανά χείρας. Ο εκδότης του, ο Γιώργος μου το πρότεινε και δεν έφερα αντίρρηση και τελικά είχε δίκιο. Κόντρα στα στερεότυπα του αναρχισμού, βουτάει στα άδυτα εννοιών που είναι …τζιζ για τους περισσότερους συντρόφους (θεός, θρησκεία, πίστη, αποκρυφισμός, μαγεία, θεωρίες συνωμοσίας). Με στρωτή γραφή, αν και με πάρα πολλές παραπομπές (ένεκα ακαδημαϊκής μελέτης) που λίγο με αποσπούσαν. Το αποτέλεσμα δικαιώνει τη Lagalisse και όσους κοιτούν τα πράγματα πιο σύνθετα και πολύπλευρα, κάτι που είναι και μια πραγματικότητα, ειδικά σε σχέση με τον ζόφο τον οποίο ζούμε σήμερα.
10. Πανδημικές Αποκαλύψεις
Επίσης μια ανακάλυψη μέσω του Αλφειού. Βλέποντας τον υπότιτλο του βιβλίου: ερωτήματα για την τρέχουσα πανδημία υπό τη θεώρηση του Ίβαν Ίλλιτς, θυμήθηκα τον πατέρα μου και τα βιβλία του Αυστριακού φιλοσόφου που βρίσκονται στην βιβλιοθήκη του (ειδικά τα κοινωνία χωρίς σχολεία & μετά την κοινωνία χωρίς σχολεία τι). Οπότε όταν επέστρεψε απ’ το εξωτερικό του το έδωσα να το τσεκάρει και καμία ώρα αργότερα το είχε διαβάσει σχεδόν όλο. Συζητήσαμε αρκετά περί του Ίλλιτς και της οπτικής του, στον τομέα της ιατρικής, της κοινωνίας, της θρησκείας, της επιστήμης. Ο συγγραφέας του βιβλίου ο Καναδός David Cayley θέτει ερωτήματα και αναλύει κάποιες καταστάσεις που αποκρύπτει το κρατικό αφήγημα. Φυσικά ουδείς διαφήμισε το εν λόγω βιβλίο, αντίθετα θάφτηκε όπως και κάθε τι που ξεφεύγει από το μαντρί του covid και ότι ορίζουν οι ”θεματοφύλακες” (αριστεροί, δημοσιογράφοι, συστημικοί επιστήμονες, φαρμακοβιομηχανίες, κράτη και οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου). Χορταστικός ο πρόλογος του Φώτη Τερζάκη, ενός από τους λίγους ντόπιους ”διανοητές” που επίμονα και σταθερά υψώνει τη φωνή του ενάντια στη βιοεξουσία και τον σύγχρονο ολοκληρωτισμό. Φυσικά οι υπεραριστεροί κοινωνιστές τον έχουν στη …γυάλα με τους ψέκες. Σε λίγο θα χτυπούν το κεφάλι τους, αλλά ας πρόσεχαν.
11. Η Γυμνή Ζωή και το Εμβόλιο
Παρομοίως φυσικά και τον Αγκάμπεν τον έχουν ρίξει στο πυρ το εξώτερον, χωρίς να μπορούν να αντιπαρατεθούν στα ίσια μαζί του, παρά μόνο με θεολογικούς εξανδραποδισμούς, κατηγορητήρια περί συνομωσιολογίας και ταύτισης με την ακροδεξιά, έτσι γενικά και αόριστα. Όποιος διαβάζει τα κείμενα του Ιταλού είναι σίγουρο πως τουλάχιστον θα προβληματιστεί για τον σημερινό κόσμο. Μετά είναι δικό του θέμα να κρίνει το -βιβλίο του 2020- Που Βρισκόμαστε, η Επιδημία ως Πολιτική (στην 2η έκδοση που βγήκε το 2021 περιλαμβάνεται και το βιβλιαράκι που παρουσιάζουμε εδώ). 15 κείμενα-σημειώματα του φιλοσόφου για τα εμβόλια, τα σκαναρίσματα και την νέα τάξη. Ξέρω τώρα είναι δύσκολο για τους περισσότερους να πιάσουν κείμενο του Αγκάμπεν στα χέρια τους, μπορεί και να τους χαρακτηρίσουν …ακοινώνητους ατομιστές, ίσως σε 2-3 χρόνια με καμιά 10αρια δόσεις στα μπράτσα τους να το ξανασκεφτούν, αν και τότε θα είναι πολύ αργά.
Πέραν αυτών από όσα περσινά διάβασα, υπάρχει και το δεύτερο μέρος της δεύτερης τριλογίας του Maurice Attia Το Κόκκινο και το Φαιό που δε θα έλεγα πως με ενθουσίασε, περίμενα περισσότερα και ειδικά στο ζήτημα της ”τρομοκρατίας” μια πιο σφαιρική άποψη. Παρόμοια δε με ενθουσίασε, ίσως είχα μεγάλες προσδοκίες και το Όλοι Θέλουν Να Χορεύουν (των ιδίων εκδόσεων) του Αλμπέρτο Γκαρλίνι. Όπως και στο Σάγκι Μπέιν η πολυφορεμένη δεκαετία του ’80 πρωταγωνιστεί, ίσως υπέρμετρα κυνική για τα γούστα μου. Φυσικά είναι ατελείωτα τα ενδιαφέροντα βιβλία που κυκλοφόρησαν το ’21. Χωρίς να τα έχω διαβάσει (ακόμα, κάποια ήδη βρίσκονται στη λίστα με τα βιβλία προς ανάγνωση, που αντί να μικραίνει μεγαλώνει!), ιδού μια μικρή καταγραφή:
Δις Κυνηγημένοι, Είμαστε οι Απελευθερωτές μας, Η Αναγέννηση Ενός Επαναστάτη, Στη Γάζα Τολμώ Να Ονειρεύομαι, Δέκα Μικρές Αναρχικές και Τόμας Μίντσερ ο Εξεγερμένος Προφήτης. Όλα είναι πολιτικά αναγνώσματα, μα το καθένα έχει τη δική του ιδιαιτερότητα. Επίσης όλα πλην του βιβλίου για τον Κροπότκιν (που είναι επιστημονικής φαντασίας), βρίσκονται στα προσεχώς της βιβλιοθήκης και περιμένουν με ανυπομονησία τον αναγνώστη τους -την αφεντομουτσουνάρα μου δηλαδή. Δε θα μιλήσω για κάποιο ξεχωριστά, κάνοντας μια μικρή εξαίρεση για τον φίλτατο Γιώργο που γράφει για τον Τόμας Μίντσερ εδώ και καιρό και κάθε φορά που τον έβλεπα συζητάγαμε για το παρόν βιβλίο. Εν τέλει βγήκε λίγο πριν το τέλος της χρονιάς και θα αποτελέσει ένα γερό ”διεγερτικό” σε όσους δε μπορούν να ξεπεράσουν τον …αξεπέραστο Εκκλησιαστή των Luther Blissett (που ως Wu Ming συνέχισαν το …θεάρεστο έργο τους και ακόμα το κάνουν, με 2 βιβλία μέσα στο 2021). Θαρρώ πως το βιβλίο βγαίνει στην πιο κατάλληλη εποχή, για να διαποτιστούν οι ”σύντροφοι” που μένουν σε στεγανοποιημένες φράσεις (τύπου Ούτε Θεός, Ούτε Αφέντης) και αρνούνται να ξεχωρίσουν την ήρα απ’ το στάρι, με μια πιο σφαιρική αντίληψη του θρησκευτικού και πνευματικού στοιχείου που έχει ο καθένας μέσα του.
Τα βιβλία Λάτιν Νουάρ και Μασσαλία Εμπιστευτικό αποτελούν μια ξεχωριστή οντότητα, που ανάγεται στον κόσμο του αστυνομικού. Το μεν πρώτο αποτελεί το alter ego του ομώνυμου ντοκιμαντέρ (που θα κυκλοφορήσει οσονούπω στις αίθουσες) του συγγραφέα και μεταφραστή Ανδρέα Αποστολίδη, με θέμα αυτό που φαντάζεστε, τη Λατινοαμερικάνικη αστυνομική λογοτεχνία. Μια σχολή ιδιαίτερη, πολιτικοποιημένη και τρόπων τινά ιστοριογραφική, με γερό χιούμορ εντός της (όσοι είχαν την τύχη να διαβάσουν Σεπούλβεδα, Τάιμπο, Τσαβαρία κλπ το ξέρουν). Δυστυχώς όπως προείπα έχω συσσωρεύσει τόσα βιβλία στο περίμενε που δεν έχω καταφέρει να το διαβάσω, κάτι που οπωσδήποτε θα γίνει σύντομα. Το άλλο βιβλίο είναι ανακάλυψη της τελευταίας στιγμής, όπου και μόνο η πόλη (Μασσαλία) φτάνει και περισσεύει. Τα υπόλοιπα εν καιρώ, απλά πάντα μου αρέσει μικροί οίκοι σαν την Οκτάνα, να μας ανοίγουν τα μάτια (κάτι που παραδοσιακά συνέβαινε παλιότερα με τις πρώτες εκδόσεις δίσκων και βιβλίων στο εξωτερικό).
Morrison Hotel
Utopia Avenue
Οι Τελευταίες Μέρες του Τζον Λένον
Το Μινόρε του Θανάτου
Prince
Χειμερινοί Κολυμβητές
Λεξ Ένα Αστέρι Από Τσιμέντο
Η Τζαζ της Λογοτεχνίας
Μάστερ Μπαζίλ
Η παραπάνω εννιάδα περιλαμβάνει μουσικά βιβλία. Το πρώτο είναι κόμικ, το δεύτερο (αφιερωμένο στα Βρετανικά 60s, ανυπομονώ να το διαβάσω), τρίτο και τέταρτο (του δικού μας -και πολυγραφότατου- Μι Δέλτα) μυθιστορήματα, τα υπόλοιπα τρία νομίζω είναι προφανές με τι ασχολούνται, οπότε πάμε στα 2 τελευταία που τα έχω διαβάσει. Το βιβλίο του Σάκη Παπαδημητρίου αποτελείται από κείμενα του στο πάλαι ποτέ Τζαζ & Jazz (που είχα διαβάσει ήδη στο περιοδικό), ενώ το ιδιαίτερο πόνημα του Στυλιανού Τζιρίτα είναι γεμάτο από μουσικές ιστορίες με ”ήρωα΄΄τον Τσιτσάνη και καμβά τη δεκαετία του ’70. Το διάβασα το καλοκαίρι στη Τζια και σκεφτόμουν πόσους ακόμα μουσικούς θα μπορούσε να προσθέσει ο συγγραφέας, ο πρώτος που μου ήρθε στο νου ήταν ο Hans Joachim Roedelius και αμέσως μετά καμιά …εκατοστή άλλοι κοσμικοί Γερμανοί, ο Demetrio Stratos, ο Daevid Allen, οι Magma, ο Steve Hillage κ.ο.κ., μάλλον ρίχνω σπόρους για δεύτερο μέρος.
Συν τα βιβλία των Χάνς Φαλάντα, Χούλιο Κορτάσαρ, Ζωρζ Σιμενόν, Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο, Χάρι Μούλις, Έρρι Ντε Λούκα, Ρόμπερτ Λίτελ, Ραμόν Δίας Ετερόβικ, Αντρέ Κούμπιτσεκ, Wu Ming, τα κόμικ Η Σκιά του Εαυτού μας και Τα Θέλουμε Όλα (έχω διαβάσει τα πρωτότυπα των Σεπούλβεδα και Μπαλεστρίνι), όπως και την επανέκδοση της επανέκδοσης της Άγρας(ήτοι 3η έκδοση από τρίτο διαφορετικό εκδοτικό οίκο) του εμβληματικού Νάδα του Μανσέτ. Και τόσα ακόμα που δεν υπέπεσαν στην αντίληψη μου, ή δεν τους έδωσα την πρέπουσα σημασία.
More Posts for Show: Noir