«Κι αν είμαι ροκ, μη με φοβάσαι» έγραψε η Δώρα Σιτζάνη, έντυσε με μουσική ο Μάνος Λοΐζος και ερμήνευσε το 1980 ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
Γιατί όμως να φοβόμαστε το ροκ;
Υπάρχουν τελικά όντως τραγούδια που μας έχουν φοβίσει;
Ποια είναι αυτά και τι είναι αυτό που μας προκάλεσε το φόβο;
Είναι ο απόκοσμος ήχος τους;
Είναι οι τρομακτικοί τους στίχοι;
Είναι το spooky βίντεο κλιπ που τα συνοδεύει;
Ή μήπως το ότι, αν παίξεις το δίσκο ανάποδα, ακούγεται «Σατανάς μαζί»;
To MS Archives : Κι αν είμαι ροκ, μη με φοβάσαι ήταν μία ιδέα της Κορίνας – Pop the posers
Κορίνα – Pop the Posers
Αρχή εφηβείας, κάπου στα 90’s, η τηλεόραση στα φόρτε της, Παρασκευή βράδυ και σε γνωστό ιδιωτικό κανάλι προβάλλεται εκείνη η σειρά που δραματοποιεί διαπραχθέντα εγκλήματα. Ανύποπτη και ανεπίβλεπτη – αφού πλέον είμαι αρκετά μεγάλη για να βλέπω τηλεόραση ως αργά – παρακολουθώ το επεισόδιο που πραγματεύεται τους πασίγνωστους τότε, αλλά εντελώς ξεχασμένους σήμερα «Σατανιστές της Παλλήνης», με έναν εντελώς άσημο τότε, αλλά πασίγνωστο σήμερα γαλανομάτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Και κάπου στην κορύφωση του επεισοδίου, με το βλέμμα του γαλανομάτη σε γκρο πλαν, ακούγεται το NIΒ για να ολοκληρωθεί μια οπτικοακουστική εμπειρία, που έμελλε στο δικό μου μυαλό να συνδέσει το τραγούδι αυτό των Black Sabbath με ένα αίσθημα..τρομάρας!
Sotrek – HUMBA!onair
King Diamond – The Family Ghost
Ο πρώτος δίσκος που αγόρασα με το χαρτζιλίκι μου ήταν το Live After Death, των Maiden φυσικά, από ένα μικρό δισκοπωλείο στην Καυτατζόγλου στα Πατήσια, κάτω από το σπίτι μου. Από το ίδιο δισκάδικο αμέσως μετά τους Maiden τσίμπησα το Abigail του King Diamond, με είχε ψήσει τρελά το εξώφυλλο!. Ένας φίλος από την γειτονιά, μεγαλύτερός, μου είχε πει να τον ακούσω με κλειστά φώτα και αναμμένα μόνο κεριά. Έτσι μου ‘πε, έτσι κι έκανα. Όταν μπήκε το κομμάτι The family ghost, τα… χρειάστηκα κάπως!
Κωστής Πιερίδης – Το Κύμα
Φόβος απ’ το ροκ δεν ήρθε ποτέ, όμως τα 90s ήταν heavy metal και δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν η παρέα μου στο Γυμνάσιο μου έδωσε τον δίσκο που δεν είχα κανένα δικαίωμα να μην μου αρέσει, αφού άπαντες μιλήσουν τουλάχιστον διθυραμβικά. Στο εξώφυλλο (μαύρο φυσικά) υπήρχε ένας τράγος και με γοτθική (φαντάζομαι) γραμματοσειρά με κεφαλαία γράμματα έγραφε Bathory. Αυτή ήταν η πρώτη και τελευταία μου επαφή με το black metal. Φοβήθηκα αρκετά, ιδίως στην ιδέα ότι αυτό ο ήχος σε κάποιους αρέσει. Το τραγούδι είναι απ’ αυτό τον δίσκο.
Ματούλα Πίκουλα – Hanging in the wire
“Welcome to the car smash”, oυρλιάζει με αγριότητα ο Nick Cave. Το Dead Joe αφορά μια σφοδρή συντριβή αυτοκινήτων, η οποία είναι τόσο φρικτή που “δεν μπορείς πια να ξεχωρίσεις τα αγόρια απ’ τα κορίτσια”. Η εικόνα που δημιουργήθηκε στο κεφάλι μου, μαζί με τα ουρλαχτιά του, μου προκαλούσαν πάντα φόβο!
ΠιΖήτα – Κι Αν Είναι Θόρυβος, Μην Τον Φοβάσαι & HUMBA!onair
Misfits – Mommy, Can I Go Out and Kill Tonight
Horror Punk, Psychobilly…η μουσικογραφία έχει χορτάσει να φτιάχνει υποκατηγορίες, ιδιώματα, και τέτοια σχετικά, για να κάνει κυρίως τη ζωή των συντακτ(ρι)ών πιο εύκολη. Oι Μisfitts από το Νιου Τζέρσεϊ σχηματίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70, βασισμένοι στο πρότυπο των Ramones και προσθέτοντας μερικές δολοφονίες από B movies, περίεργα κουρέματα και μια πινελιά προβοκαρίσμαος. «Ο Danzig – ο τραγουδιστής – έμοιαζε πάντα περισσότερο με τον Roy Orbison παρά με τον Johnny Rotten, και παρ’ όλο το θορυβώδες νουάρ της μπάντας, υπήρχε κάτι πραγματικά συναισθηματικό (ακόμη και Americana) στις μελωδίες.» (L.A. Times)
Οι Misfits, λοιπόν, σε ένα provo κλίμα επηρεασμένο από ψυχοπαθείς εμμονικούς με τη μαμά, όπως ο serial-killer Ed Gein και ο λογοτεχνικός Norman Bates (που βασίστηκε φυσικά στο Gein- βλέπε Psycho), έγραψαν αυτό το άσμα που πρωτοκυκλοφόρησε ως live track κι έχει να κάνει με τη διάπραξη φρικτού σεξουαλικού φόνου επειδή “είναι το όνειρο της μαμάς μου” ! Ωστόσο, είναι εύκολα εντοπίσιμο και στα τραγούδια που αφορούν τη Μάνα..
Error Mode – Time Error
Special Duties – You’re Doing Yourself No Good
Το φοβήθηκα το ροκ, είναι αλήθεια.. Δεν ήξερα τι φοβόμουν, έτσι μου είχε εντυπωθεί στον εγκέφαλο. Πριν από είκοσι περίπου χρόνια, όταν ξεκινήσαμε να ξεμυτίζουμε από τα σπίτια μας μπαίνοντας σιγά σιγά στην εφηβεία, ένιωσα αυτό το φόβο λίγο παραπάνω.. Οι βόλτες πάντα είχαν ως τελικό προορισμό τον σύνδεσμο της τοπικής επαρχιακής ομάδας, εκεί συναντιόμασταν 5-6 πιτσιρικάδες για να κάνουμε παρέα με τους «μεγάλους». Μία από αυτές τις φορές, κατεβαίνοντας τα δύο σκαλοπάτια για να μπω στον σύνδεσμο ένιωσα την μουσική που ακουγόταν από μέσα να με απειλεί. Προχώρησα εμφανώς ταραγμένος, προσπαθώντας να φαίνομαι άνετος.. Σιγά σιγά όμως η ταραχή έφευγε, μπορεί να έφταιγε ο “σατανάς”, ποιος ξέρει. Και όταν τελικά ξεψάρωσα, και επειδή τότε δεν υπήρχε shazam, ρώτησα «Τι ακούμε;». Tην απάντηση θα την ακούσουμε παρέα και στο παρόν..
Νίκος Ταλεμόπουλος – Άγρυπνοι στην Αθήνα
Στο εμβληματικό Ænima των Tool, ένα από τα καλύτερα albums των 90’s, υπάρχει ένα πολύ περίεργο τραγούδι που σου προκαλεί φόβο και έκπληξη, είναι φυσικά το Die Eier von Satan (Τα αυγά του Σατανά). Ένα industrial κομμάτι με την κιθάρα και το μπάσο να παίζουν επαναλμβανόμενα μοτίβα και μια φωνή που μιλάει στα Γερμανικά με αυξανόμενη ένταση, ενώ από πίσω ακούγονται φωνές ενός πλήθους που επευφημεί. Το κομμάτι σοκάρει φέρνοντας σκέψεις για γερμανικό μιλιταρισμό, ναζί κλπ, εκτός και αν ξέρεις Γερμανικά όπου καταλαβαίνεις ότι τελικά όλο αυτό είναι μια τρολιά, καθώς ο τραγουδιστής απαγγέλει μια συνταγή μαγειρικής για το πώς φτιάχνεις κάτι μεξικάνικα κουλούρια χωρίς αυγά.
geosonic – Night Stroll
Tι μπορεί να σημαίνει φόβος στην μουσική; Ίσως τραγούδια που όσο και να σου αρέσουν σε κάνουν να νιώθεις άβολα.. Οι Amebix είναι μια πολύ δύσκολη περίπτωση για όσους -όπως εγώ- τους αρέσουν οι κατηγοριοποιήσεις. Επηρεασμένοι από τους Motörhead και τους Black Sabbath από την μία, από το diy κυρίως ήθος των Crass από την άλλη, αλλά και από post punk μπάντες όπως οι Killing Joke και οι Joy Division. To Arise είναι το 2ο μεγάλο άλμπουμ τους και κυκλοφόρησε το 1985 από την Alternative Τentacles του Jello Biafra.Το ‘’πολεμικό’’ εξώφυλλο προκαλεί δέος και σε βάζει στο κλίμα για το τι πρόκειται να ακολουθήσει… Κάπως διαφοροποιημένο από τον υπολοιπο δίσκο είναι το τραγούδι που κλείνει με υποδειγματικό τρόπο το Arise και παρόλο που αντιμετωπίζει γενναία τον θάνατο με τρόπο απλό και απέριττο, κάθε ακρόαση είναι μια γροθιά στο στομάχι…
βα.αλ. – Ανθρακωρηχείο
Οι Sonic Youth είναι μάλλον από τους πλέον ειδικούς στη δημιουργία εφιαλτικών ηχητικών περιβάλλοντων και σίγουρα μάλλον ίσως, αν και δε φοβάσαι ακριβώς εκεί σίγουρα σε τοποθετούν σε ένα αμφίβολο σημείο ως ακροατή τους. Είναι ίσως εκείνο το σημείο όπου ακούς πολύ ώρα την άβυσσο και αυτή αρχίζει να ακούσει εσένα, σαν το αίσθημα του φόβου που από τη μια μας κάνει να φοβόμαστε και από την άλλη σε προκαλεί να τον αντιμετωπίσεις. Εκείνο το σημείο δηλαδή που αναρωτιέσαι αν οι Sonic Youth θέλουν απλά να σε μυρίσουν ή να σε κατασπαράξουν. Μπορεί και τα δύο. Σε κάθε περίπτωση για καλό θα ‘ναι.
Ανδρέας Ζαβιτσάνος – Underground Railroad
Κάπως παραπλανητικό το κι αν είμαι ροκ μη με φοβάσαι. Ο θείος Φρανκ μάλιστα κάποτε το είχε αναστρέψει εντελώς, “Help, I’m A Rock“, είπε. Από το φόβο στην απόγνωση. Στον Φρόυντ ο φόβος είναι μια κατάσταση αμείωτης δραματικής έντασης. Αυτό όμως δεν επιδιώκει και η Τέχνη; Η υψηλή Τέχνη. Το άπιαστο αριστούργημα. Το αδιανόητο. Ιδού ο φόβος. Στο άρρητο. Το τέλειο είναι αριστοτεχνικό, αψεγάδιαστο, τρομερό ως προς την αρτιότητά του, αλλά πού είναι η δραματική ένταση του φόβητρου. Η άβυσσος που όσο την κοιτάς τόσο κι αυτή θα κοιτάξει μέσα σου (Νίτσε). Τι σημασία έχει το ροκ σε τέτοια ζητήματα. Κάτι τέτοιο αναρωτιέται και η έφηβη Ντόροθι (μαζί με τις αδελφές της), όταν στα 1969 ο (καλός τους) μπαμπάς κυκλοφορεί τις ηχογραφήσεις τους στο γκαράζ του σπιτιού τους στο Φρίμοντ του Νιου Χαμσάιρ. Ο τίτλος του δίσκου χαρακτηριστικός: Philosophy of the World. Την 2η πλευρά του άνοιγε ένα τραγούδι που κυκλοφόρησε και στις 45 στροφές: Things I Wonder. Η μικρή Ντόροθι Ουίγγιν μαζί με τις αδελφές της, Μπέτι και Έλεν, επαναφέρουν το ροκ, τη μουσική, την Τέχνη στην κατάσταση μιας διαρκούς δραματικής έντασης. Φόβος, αναρωτιέμαι.
Mr. TS – Brown Sugar
Το εξώφυλλο του άλμπουμ έγινε στην σκέψη μου μια βουβή κραυγή. Οι στίχοι συνδέθηκαν στην εφηβεία μου με το ατελέσφορο του έρωτα. But I fear tomorrow I’ll be crying, Yes I fear tomorrow I’ll be crying…
Μαλί – 3Μ
Η εκπομπή «3Μ» δηλώνει και καταγγέλλει συγχρόνως το τραγούδι Hotel California των Eagles ως το πιο τρομακτικό τραγούδι ροκ όλων των εποχών. Η καταγγελία έγκειται κυρίως ότι μετά απ’ την τρομάρα που πήραμε ακούγοντάς το για πρώτη φορά, το γυρίσαμε σε άλλα ακούσματα πιο ελαφριά και καταλήξαμε να ακούμε Manu Chao. Ακόμα είμαστε πεπεισμένες ότι προφανώς και το τραγούδι είναι ύμνος για τον σατανά. Τέλος, η φράση “You can check out any time you like, but you can never leave” καθόρισε τις κλειστοφοβικές ψυχές μας.
Duke Zappa – Famous Last Words
New Model Army – Nineteen Eighty-Four
Πολλές φορές ο φόβος και η δυστοπία χρησιμοποιούνται από την τέχνη για να πουν κάτι για ότι γίνεται τώρα, για την πραγματικότητα που ζούμε τώρα. Έτσι και εδώ οι New Model Army, χρησιμοποιούν το Οργουελικό 1984, για να περιγράψουν την Βρετανία της Θάτσερ
Εύη – Pop the Posers
Οι Cure υφαίνουν με ιστό αράχνης το τοπίο ενός παιδικού εφιάλτη. Για κάποιους μια αλληγορία για τη χρήση ναρκωτικών, για άλλους ένα συμβολικό τραγούδι για την εσωτερική πάλη με τους δαίμονές μας, τελικά το Lullaby με την απόκοσμη φωνή του Smith να ψιθυρίζει στο background και τη στοιχειωμένη μελωδία του μοιάζει να αντηχεί σ’ ένα δωμάτιο γεμάτο μαγικούς καθρέφτες που αντανακλούν για τον καθένα τα θηρία που αντιπαλεύει.
Κύριος Ντάντης – Underground Railroad
Αγόρασα το θρυλικό δίσκο των Velvet Underground με τη μπανάνα όταν ήμουν στην Γ’ Γυμνασίου. Στις πρώτες ακροάσεις κάποια κομμάτια, όπως το I’m Waiting For My Man, τα λάτρεψα. Όμως όταν η βελόνα έφτασε στο Heroin και άκουσα τους στίχους φοβήθηκα ότι θα μπουκάρει η μάνα μου στο δωμάτιο και θα νομίζει ότι έχω μπλέξει με τα ναρκωτικά! Ήταν η εποχή που οι μαμάδες ανησυχούσαν ότι «θα μας ρίξουν στάχτη στο ποτό” ή ότι “θα μας προσφέρουν δωρεάν ναρκωτικά να δοκιμάσουμε». Έτσι άκουγα το δίσκο αποφέυγοντας το συγκεκριμένο κομμάτι. Αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια στο Berkeley, γνώρισα τον Ανδρέα Ζαβιτσάνο και από τότε δεν φοβάμαι πια το ροκ..
Kay – Starless
Δε μπορώ να πω οτι με φόβισε ποτέ το ροκ, ωστόσο θυμάμαι οτι με ξένισε ας πούμε το είδος της hard rock, και θυμάμαι ειδικά οι System of a Down που έγιναν γνωστοί στην εφηβεία μου. Σου αρέσουν δε σου αρέσουν η μουσική είναι απίστευτα ποικιλόμορφη, περιέχει συνήθως πολιτικό στίχο, αλλά ταυτόχρονα είναι και πιασάρικη με πρωτότυπες μελωδίες. To βίντεοκλιπ του τραγουδιού διαδραματίζεται στο Λος Άντζελες, τα μέλη του συγκροτήματος και οι στίχοι απεικονίζουν τον τρόπο ζωής των Αρμενίων.Στο L.A είναι η μεγαλύτερη αρμενική κοινότητα εκτός της Αρμενίας. Έτσι το τραγούδι μιλάει έντονα για τις αρμενικές ρίζες του συγκροτήματος.
ToSofoPaidi – blanketed by static
Για κάποιον ανεξήγητο λόγο οι γονείς της εφηβικής γενιάς μου θεωρούσαν πως το χειρότερο μουσικό είδος για να ακούει το παιδί τους και αυτό που θα μπορούσε να τους προξενήσει τα περισσότερα προβλήματα ήταν το μέταλ. Αυτό φοβόντoυσαν, βλέπετε είχε σκάσει στις οθόνες των τηλεοράσεών τους και μια υπόθεση με σατανιστές στην Παλλήνη και το είδος αποτελούσε ξεκάθαρα τον εκπρόσωπο του Σατανά επί γης. Προσωπικά, ως είδος, το μέταλ δεν με άγγιξε ποτέ και -προφανώς- ούτε με φόβισε. Ρίχνοντας όμως μια ματιά στην δισκοθήκη μου, ανακάλυψα πως το πιο “μέταλ” CD μου είναι το Night Is The New Day, ίσως το πιο..alternative δείγμα μουσικής γραφής των Σουηδών Katatonia -και σίγουρα το λιγότερο μεταλ τους- και το οποίο μάλιστα δεν αγοράστηκε κατά την διάρκεια της τρυφερής εφηβείας μου αλλά πολύ αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του ‘00.
Μάκης Διόγος – Μπάλα που κυλάει χόρτο δεν μαζεύει
Art Blakey & the Jazz Messengers – Moanin’
Ο Art Blackey με το συγκρότημα Art Blakey And The Jazz Messengers παρέμεινε για δεκαετίες ο πιο γνωστός εκπρόσωπος του στιλ hard bop της Jazz. Τα πρώτα σχήματα του Μπλάκι φιλοξενούσαν μουσικούς όπως ο πιανίστας Horace Silver, ο τρομπετίστας Clifford Brown και ο σαξοφωνίστας Lou Donaldson.