Στην πόλη της Κέρκυρας, στο δρόμο που καταλήγει στις περιβόητες φυλακές του νησιού κατασκευασμένες με βάση τα σχέδια του Jeremy Bentham και το panopticon του, υπάρχει ένας μικρός πέτρινος φράχτης με μια πινακίδα που δε γεμίζει και πολύ το μάτι. Πίσω από αυτό το φράχτη βρίσκεται το αγγλικό νεκροταφείο της πόλης, το οποίο αρχικά δημιουργήθηκε ώστε να κηδεύονται εκεί οι υπήκοοι του στέμματος κατά την περιόδο της επικυριαρχίας τους στα Επτάνησα.
Ανάμεσα στις ταφόπλακες, που οι πιο παλιές κλείνουν δύο αιώνες, βλέπει κανείς την πορεία του χρόνο· την βρεφική θνησιμότητα, έναν νεαρό ή μια νεαρή που χάθηκαν κάπου λίγο πριν την τρίτη δεκαετία της ζωής τους από κάποια ασθένεια, πιο σπάνια κάποιον τυχερό που κατάφερε να συμπληρώσει 5-6 δεκαετίες ζωής ενώ τον τελευταίο αιώνα οι νεκροί που φιλοξενούνται εκεί χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Μέχρι και το ’50 περίπου θα δεις ένα σωρό ναύτες που δεν επιβίωσαν των ναυαγίων στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ μετά το ’50 κυρίως, οι τάφοι ανήκουν σε άνθρωπους που έζησαν ή κατοικούσαν στο νησί. Όπως όλα τα νεκροταφεία, έτσι και αυτό μοιάζει να ήταν πάντα εκεί, όπως λίγο πολύ τα νεκροταφεία συνηθίζουν να κάνουν. Αλλά αυτό το νεκροταφείο δεν είναι μια τέτοια περίπτωση. Η ιστορία του, είναι λίγο πιο περιπετειωδής από το μέσο όρο.
Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα η Κερκυρα ήταν τουριστικός προορισμός των «ευγενών» και των πλουσίων της Ευρώπης και από το 1890 στο νησί είχαν ξεκινήσει συζητήσεις για τουριστικές επενδύσεις στο μέρος, με βασικότερο και κοινό όλων την δημιουργία καζίνο στο νησί. Το 1900 η γαλλοελβετική εταιρεία «Θαλάσσιων Λουτρών του Μόντε Κάρλο», η οποία, μη σας ξεγελάει το όνομα, διαχειρίζοταν το ομώνυμο καζίνο. απηύθηνε πρόταση προς την ελληνική κυβέρνηση να μεταφέρει τις δραστηριότητες της στη Κέρκυρα, μιας και το πριγκιπάτο του Μονακό θέλησε να διπλασιάσει τη φορολογία της. Η πρόταση δεν έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό Χ. Τρικούπη. Αλλά οι επενδυτές δεν το έβαλαν κάτω. Με κύριο πρωταγωνιστή έναν βέλγο επιχειρηματία, τον Βίκτωρ Νταρκουέν, κίνησαν όλα τα απαραίτητα νήματα, χρημάτισαν τους κατάλληλους δημοσιογράφους και πολιτικούς (οποία σύμπτωσις!) και δημιουργησαν το κατάλληλο κλίμα, έτσι ώστε ο δήμαρχος Δ. Κόλλας να συμφωνήσει και το δημοτικό συμβούλιο με ψήφους 10 υπέρ και 3 κατά να ψηφίσει την πρόταση για την δημιουργία καζίνο ή ρολίνας όπως την έλεγαν οι ντόπιοι. Η πρόταση βέβαια δεν αφορούσε μόνο καζίνο. Στο νησί θα χτιζόταν ξενοδοχεία, θέατρα, εστιατόρια, καφέ και κυρίως το βασικό που ζητούσε ο δήμαρχος ένα σανατόριο για τους φυματικούς.
Η συζήτηση για μια τόσο μεγάλη επένδυση, ήταν το μεγάλο θέμα στο νησί εκείνη την περίοδο, χωρίζοντας τους κατοίκους σε «ρολινικούς» και «αντιρολινικούς». Η πρώτη παράταξη αποτελούταν κυρίως από τους εμπόρους και κάποια απο τα εργατικά στρώματα της πόλης -που οι μεν πρώτοι έβλεπαν γρήγορο και έυκολο κέρδος και οι δεύτεροι κοινωνική ανέλιξη. Ενώ αντίπαλοι σε αυτήν ήταν κυρίως άνθρωποι από την παλιά αριστοκρατία, κάποιοι άστοι και εν γένει συντηρικοί που έβλεπαν την ηθική εξαθλίωση του τζόγου. Με τους αντιρολινικούς συντάχθηκαν σχεδόν από την πρώτη στιγμή ο πνευματικός κόσμος του νησιού αλλά και οι γνωστοί λογοτέχνες και φίλοι Λορέντζος Μαβίλης και Κωνσταντίνος Θεοτόκης, οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα μαχητικοί, ενώ θέση κατά πήρε και ο Ιάκωβος Πολυλάς λίγο πριν πεθάνει.
Ένας δημοσιογράφος ο Φ. Γιοφύλλης αναφέρει: «Προσέξαμε πως γινόντανε μεγάλη φασαρία προς το μέρος της πλατείας (Σπιανάδας)… Πλήθος κόσμου έτρεχε, εφώναζε, θορυβούσε… Αποδοκίμαζε, Έβριζε και γιουχάιζε δυο ανθρώπους, πού προχωρούσανε μπροστά… Βαδίζανε γοργά βήμα και φαίνονταν πώς θέλανε ν’ αποφύγουν τον κόσμο, πού τούς κυνηγούσε… Τέλος, με τη βοήθεια των χωροφυλάκων, οι δύο εκείνοι άνθρωποι στρίψανε σ’ ένα στενό και χαθήκανε… Γυρέψαμε τότες να μάθουμε ποιοι ήτανε αυτοί οι δύο άνθρωποι και τι είχαν κάμει. Και μάθαμε τούτα: o ένας είναι ο ποιητής Μαβίλης κι ό άλλος ο Ντίνος, ό γιός τού Κόντε Μάρκου Θεοτόκη. Αυτοί οι δύο θέλουνε το κακό τού τόπου μας. Θέλουνε να μποδίσουνε να γένει ή ρολίνα στην Κέρκυρα. ‘Όλοι ξέρουμε πώς, αν γένει η ρολίνα, θα γλυτώσει, ο τόπος, θα πλέξουμε μέσα χρυσάφι! Κι όμως αυτοί οι δύο θέλουνε μποδίσουνε την ευτυχία του τόπου μας. Γι’ αυτό δίκαια τούς προγκάνε τούς βρίζουνε… Πραγματικά, ό Μαβίλης κι’ ο Θεοτόκης είχαν τότες αντισταθεί μ’ όλους τούς τρόπους να εγκατασταθεί ρολίνα στ’ ωραίο νησί. Είχανε γένει σχετικές προτάσεις από ξένη Εταιρία και φαινόντανε πώς ή κυβέρνηση κι ό δήμος κάνανε σύμβαση να ιδρυθεί ρολίνα στην Κέρκυρα. Πολύς κόσμος μάλιστα υποστήριζε σύσταση αυτού τού καταστήματος των τυχερών παιγνιδιών.»
Ο Κ. Θεοτόκης, με καταγωγή από την γνωστή αριστοκρατική οικογένεια του νησιού, υπήρξε μάλλον περιπετειώδες πνεύμα. Ταξίδεψε πολύ, σπούδασε αλλά δεν πήρε κανένα πτυχίο, γνώριζε αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, λατινικά και σανσκριτικά και υπήρξε ένθερμος δημοτικιστής, πολέμησε στην επανάσταση της Κρήτης το 1896 ως εθελοντής και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, συμμετείχε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Ομίλου και του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου της Κέρκυρας στο διάστημα 1910-14, ήταν υπερασπιστής του κινήματος της γυναικείας χειραφέτησης ενώ συμμετείχε και στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο στο Κίνημα της Θεσσαλονίκης. Το λογοτεχνικό του έργο ήταν ρεαλιστικό, σκληρό και ηθογραφικό ενώ υπήρξε και εξαιρετικός μεταφραστής.
Ο Θεοτόκης, σε ένα άρθρο του προς τους συντοπίτες στις 3.2.1902 του γράφει μάλιστα το εξής: «Το συμφέρο! Τα πλούτη, τά μαγεμένα παλάτια, άφθονία πού τάζουν οί μιαροί ύποστηριχτές τής ρολίνας ποιους θα ώφελήσουν; Τόν έργατικό λαό; Άλλά αν τα κέρδη γενούν μεγαλήτερα θ’ άξιώσουν και τά έξοδα, γιατί και νοίκια και θροφές και τάλλα θα άκριβήνουν. Tή μεσαία τάξη τών έμπόρων καί τών ύπαλλήλων;— Βέβαια όχι, το κράτος δεν θα δίνει περσότερους μισθούς και οί εμποροί μας δε θα δύνανται νά μετρηθούν με τούς ξένους πού θάχουν κεφάλαια άφθονα και πείρα πλειότερη, νάρθοΰν άπληστοι v’ άρπάξουν τές εργασίες. Ο τόπος βέβαια θα πλουτήνη μα ποιός χαίρεται τά καλά του».
Τελικά, το σχέδιο εγκρίνεται, παρά τις όποιες μειοψηφικές αντιδράσεις. Θα υπογραφεί η απαραίτητη σύμβαση αλλά ουσιαστικά η επένδυση δεν πήγε καθόλου καλά. Το μόνο για το οποίο θα φτάσουν τα χρήματα που έταξε ο Νταρκουέν είναι το κτήριο που θα στεγάσει το καζίνο. Το 1904 θα ιδρυθεί στο Βερολίνο η Κερκυραϊκή Μετοχική Εταιρεία, η οποία μέσω της Σκρα και Σϊα θα διαχειρίζοταν το καζίνο. Πάνω εκεί στήθηκε μια τεράστια απάτη με συνεχείς μεταπωλήσεις μετοχών, προμήθειες και ψευδή δημοσιεύματα, η οποία κατέρρευσε το 1909 με τη διώξη των υπευθύνων και τη δίκη τους στο Βερολίνο. Ως εκ τούτου, οι εγκαταστάσεις του καζίνου περίηλθαν στην κυριότητα του Δήμου και σήμερα στεγάζονται εκεί οι διοικητικές υπηρεσίες του Αρχαιολογικού Μουσείου του νησιού, στο κτήριο που φέρει το όνομα απλά Ρολίνα, και πια οι ντόπιοι μάλλον αγνοούν την ιστορία αυτής της πετυχημένης πρώτης επένδυσης στην ιστορία του τουρισμού της χώρας.
Οι μεγάλες επενδύσεις, οι αριστοκρατικοί επισκέπτες και η λάμψη που θα έφερναν στο μέρος, τα περιβόητα θέατρα, ξενοδοχεία και καφενεία, το άφθονο χρήμα που απλά θα ξεβραζόνταν στις ακτές του νησιού δεν ήρθαν φυσικά ποτέ και οι φτωχοί του νησιού παρέμειναν φυσικά το ίδιο φτωχοί.
Μια παράπλευρη απώλεια αυτής της μεγαλεπίβολης επένδυσης, ήταν και το αγγλικό νεκροταφείο, το οποίο βρισκόταν ακριβώς στη μέση της έκτασης που ο Δήμος και οι επενδυτές σκόπευαν να στήσουν τη ρολίνα. Με βάση τη συμφωνία της Ένωσης της Επτανήσου Πολιτείας με την Ελλάδα, τα αγγλικά νεκροταφεία παρέμεναν στην δικαιοδοσία των Άγγλων και ως εκ τούτου ξεκίνησε μια έντονη διαβούλευση για τη μετεγκατάσταση του σε άλλο σημείο, με προτεινόμενο το σημείο το οποίο είναι σήμερα. Οι Άγγλοι φυσικά μην έχοντας κανένα απολύτως οικονομικό συμφέρον αρνήθηκαν σθεναρά και φυσικά μαθαίνοντας ότι στο σημείο θα χτιστεί καζίνο ήταν ακόμα πιο αρνητικοί. Τελικά επήλθε συμφωνία μετά τις διαβεβαιώσεις ότι στο σημείο εκείνο θα γινόταν κήποι και ότι το καζίνο θα ήταν απλά σε κοντινό σημείο δίπλα από το χώρο του νεκροταφείου και ότι η διαδικασία της μετεγκατάστασης θα γινόταν με την εποπτεία άγγλων αξιωματούχων και ειδικών. Κάπως έτσι, το νεκροταφείο βρέθηκε στην θέση που είναι ακόμα και σήμερα δίπλα στις φυλακές του panopticon του Μπένθαμ.
Η εποχή, βέβαια, που οι ναύτες του εμπορικού στόλου της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλικού Ναυτικού θαλασσοπνίγονταν στη Μεσόγειο έχει περάσει, μάλλον ανεπιστρεπτί, αλλά αυτό ελάχιστα πράγματα αλλάζει μιας και οι άνθρωποι, δεν έχουν σταματήσει να πνίγονται παρά τους άλλους λόγους, τις άλλες συνθήκες και τους άλλους τρόπους.
Η εποχή, επίσης, που ένα καζίνο θα έφερνε αμύθητα πλούτη στους ιθαγενείς έχει περάσει και αυτή, σίγουρα ανεπιστρεπτί, αλλά ο τουρισμός σαν μια υπόσχεση διαρκούς, εύκολου και γρήγορου πλούτου παρεμένει. Προφανώς και έχει εκδημοκρατιστεί, μιας και πλέον, πολυ περισσότεροι εχουν την δυνατότητα να αποκομίσουν κέρδος, αλλά αν πας σε ένα νησί σαν την Κέρκυρα, να ρωτήσεις όσους βγάζουν κέρδος από τον τουρισμό, αν φέτος έβγάλαν, θα γκρινιάξουν και με ειλικρίνεια θα απαντήσουν ότι έβγαλαν αλλά όχι όσα περίμεναν. Ακριβώς, επειδή η υπόσχεση του τουρισμού είναι πάντα μεγαλύτερη από αυτό που προσφέρει στην πραγματικότητα, μιας και έτσι θα βγάλει την υπεραξία του το τουριστικό προιόν.
Η εποχή, τέλος, που έδειχνε κανείς έναν στοιχειώδη σεβασμό στους νεκρούς μάλλον έχει περάσει και αυτή ανεπιστρεπτί. Αλλά αυτό έχει αλλάξει. Δραματικά προς το χειρότερο. Το καλοκαίρι που μας πέρασε 600 άνθρωποι πνίγηκαν ανοιχτά της Πύλου προσπαθώντας να διασχίσουν την ανατολική Μεσόγειο και να πάνε, μάλλον στην Ιταλία. Η πρώτη τραγωδία σε αυτό το γεγονός είναι η ίδια η απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών, η δεύτερη τραγωδία, είναι η πλήρης ασέβεια προς τους νεκρούς αυτούς. Σε αυτόν τον τόπο, από την εποχή του Σοφοκλή και της Αντιγόνης, ξέρουμε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό των αυταρχικών καθεστώτων είναι ο μη σεβασμός της ανθρώπινης απώλειας, κάτι που ελληνικές αρχές και το ελληνικό κράτος, με τον τρόπο με τον οποίον διαχειριστηκαν το όλο θέμα επιβεβαίωσαν αυτό ακριβώς: ότι είναι ένα αυταρχικό καθεστώς. Την ίδια στιγμή, που 600 άνθρωποι πνίγηκαν στην Πύλο, την ίδια στιγμή που χιλιάδες πρόσφυγες είναι κλεισμένοι σε υψηλής τεχνολογίας στρατόπεδα συγκέντρωσης, την ίδια στιγμή που χιλιάδες εργαζόμενοι στον τουρισμό βιώνουν για 5-6-7 μήνες εργασιακές συνθήκες γαλάρες, ο ΕΟΤ κυκλοφορούσε διαφημιστικό με μια νεαρή αγγλίδα κοκκινομάλλα να γυρνοβολάει τους εμβληματικούς τουριστικούς προορισμούς μας και να καταλήγει στο εξής συμπέρασμα υπο τους ήχους (τίνος άλλου φυσικά, του Zorba the Greek): Coming to Greece isn’t really a holiday. It’s a life changing experience. Δε θα διαφωνήσουμε καθόλου.
Το μακρινό καλοκαίρι του 1977, τρεις άλλοι άγγλοι και ένας ιρλανδός κάνουν και αυτοί ένα ταξίδι αναψυχής. Το ταξίδι, αν και δεν ήταν στους εμβληματικούς ελληνικούς προορισμούς, ήταν σε ότι πιο αντίστοιχο μπορούσαν να βρουν κοντά τους, και συγκεκριμένα στο νησί Jersey, ένα αυτόνομο αγγλικό έδαφος στην βόρεια ακτή της Γαλλίας, μάλλον δημοφιλή τουριστικό προορισμό για πολλούς συμπατριώτες τους. Εκεί, αυτοί οι τρεις άγγλοι και ο ιρλανδός δεν ήταν και πολύ καλοδεχούμενοι οπότε μετά από λίγες μέρες, αφού επέστρεψαν στο Λονδίνο, συνέχισαν τις διακοπές τους στο Βερολίνο. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, αν αυτοί οι τρεις άγγλοι και ο ιρλανδός είχαν πάει διακοπές στην μέχρι τότε ζωή τους σε μέρη σαν το νησί του Jersey ή το Βερολίνο αλλά έχουμε κάποιες πληροφορίες, μόνο ότι ο ιρλανδός περνούσε τα καλοκαίρια του στο χωριό των γονιών του, στο Cork της Ιρλανδίας. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η εμπειρία υπήρξε αρκετά καταλυτική ώστε να γράψουν ένα τραγούδι που ξεκινούσε με μια κραυγή: «Φτηνές διακοπές στην μιζέρια άλλων άνθρωπων.»
Αυτοί οι νεαροί ήταν φυσικά οι Sex Pistols, και το τραγούδι ήταν το Holidays In The Sun, σε στίχους του Johnny Rotten. Οι στίχοι φυσικά αναφέρονται στο τείχος του Βερολίνου και συνολικά σε όλη την μεταπολεμική συνθήκη κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας που ο καπιταλισμός υποσχόταν. Ο Rotten χρησιμοποιεί μεταφορικά το τείχος για να μιλήσει για τους διαχωρισμούς και την ίδια την αλλοτρίωση της καπιταλιστικής υπόσχεσης. Ωστόσο, τα τελευταία πολλά χρόνια, εκεί που η Δύση και ο «Ελεύθερος Κόσμος» είχαν αναγάγει το ζήτημα του Τείχους του Βερολίνου σε μέγιστο θέμα διαφοράς και ανωτερότητας απο τον ολοκληρωτισμό του «Ανατολικού Μπλοκ», εκεί που το Τείχος γκρεμιζόνταν υπό τους ήχους μιας ροκ μπαλάντας, ελάχιστα χρόνια μετά δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να σηκώσει δεκάδες δεκάδων χιλιόμετρα Τειχών, τα οποία δεν είναι πια συμβολικά ούτε στο ελάχιστο, είναι πλήρως και χυδαία κυριολεκτικά. Πια, και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη τη νότια Ευρώπη, που αποτελεί τον φτηνό προσβάσιμο προορισμό για τους βόρειους συμπατριώτες μας της ΕΕ, υπάρχουν πολλά Τείχη γεμάτα μιζέρια. Νέα Belsen δεν είναι, κυρίως επειδή το Ολοκαύτωμα είναι μια πολύ ειδική και διαφορετική συνθήκη, αλλά η απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, η ωμή βία που ασκείται, η ασέβεια ακόμα και στον θάνατο τα καθιστά εξ αγχιστείας συγγενείς, τουλάχιστον.
To single του Holidays In The Sun ήταν το 4ο κατά σειρά και αυτό που θα προλόγιζε την κυκλοφορία του Nevermind The Bollocks. Το εικαστικό κομμάτι το ανέλαβε φυσικά ο Jamie Reid, φίλος του Malcom McClaren από τη σχολή Καλών Τεχνών που φοίτησαν μαζί. Και οι δύο τους, συνδέοταν φιλικα με τον Cristopher Grey. O Grey, τώρα, ήταν ένα πρώην μέλος της Καταστασιακής Διεθνούς από την οποία φυσικά διαγράφηκε, -όπως κάθε έντιμος καταστασιακός- και στην συνέχεια συμμετείχε στην ίδρυση της ομάδας King Mob. Η King Mob δεν ήταν μια κλασσικού τύπου πολιτική οργάνωση αλλά περισσότερο μια πολιτικοκοινωνική και καλλιτεχνική ομάδα όπου αφενός εξέδιδε το περιοδικό King Mob Echo και αφετέρου οργάνωνε και εκτελούσε ενέργειες πολιτικοκαλλιτεχνικού -ας πούμε- αντάρτικου -ας πούμε. Η αισθητική της ήταν κοινή με τα underground έντυπα και fanzines των 60s, είχε συγγένεια με την αισθητική των καταστασιακών, αλλά και φυσικά με τους σουρρεαλιστές και το dada. Βασικό της στοιχείο ήταν η χρήση προυπάρχοντων αισθητικών στοιχειών και η επανατοποθέτηση τους σε ένα άλλο εννοιολογικό πλαίσιο, κάτι το οποίο οι καταστασιακοί είχαν αναπτύξει εξαιρετικά και πρακτικά και θεωρητικά στην έννοια του detournement ή μεταστροφής (όπως έχει αποδοθεί στα ελληνικά).
O Reid λοιπόν, για να ετοιμάσει το υλικό για το single του Holidays In The Sun, έκανε δύο εικαστικά. Το πρώτο ήταν μια αφίσα από μια πολυπληθή παραλία φωτοτυπωμένη 2-3 φορές με τους λουόμενους να λένε τους στιχους του τραγουδιού ενώ κάτω αριστερά σημειώνει: Keep warm this winter, make trouble. Για το δεύτερο εικαστικό πήρε μια μπροσούρα σε μορφή κόμικ ενός βέλγικου πρακτορείου ταξιδιών, έσβησε στα μπαλόνια το διαφημιστικό κείμενο και έγραψε εκεί στίχους από το τραγούδι, σε μια εξαιρετική έμπνευση αυτού που οι καταστασιακοί ονόμαζαν detournement. To τελευταίο καρέ αυτού του κόμικ, δείχνει ένα ζευγάρι ανοιχτόχρωμων ευρωπαίων χαρούμενοι να λένε το εναρκτήριο λάκτισμα του τραγουδιού: A cheap holiday in other people’s misery.
Ο Reid είναι ίσως μακράν πολύ περισσότερο υπεύθυνος για την πολιτικοποιήση των Sex Pistols από το McLaren παρόλο που ο τελευταίος θέλει να παρουσιάζει τον εαυτό του σαν «εγκέφαλο» πίσω από αυτή την περιπέτεια. O Reid ήδη από το 1970 συμμετέχει στο περιοδικό Suburban Press, το οποίο έχει ήδη τη συνθηματολογία και την αισθητικη που αργότερα θα βρει μαζικούς δέκτες μέσω των Sex Pistols με γραφικά όπως Save Petrol, Burn Cars, αλλά και την θεωρητική προσέγγιση της κριτικής στον τρόπο με τον οποίο άλλαζε -προς το χειρότερο πάντα- η καθημερινότητα. Επιπλέον, έχει πολύ πιο ξεκάθαρες πολιτικές αντιλήψεις και είναι αυτός ο οποίος θα βάλει το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο στις κραυγές των Sex Pistols. Άλλωστε είναι κατα το ήμιση υπεύθυνος για τους στίχους του Anarchy In The UK. Συνολικά, η αλήθεια είναι ότι Reid, πέρα από όλα τα παραπάνω, υπήρξε καθοριστικός παράγοντας αφενός στο κομμάτι τις punk αισθητικής μέχρι και σήμερα και αφετέρου εξίσου καθοριστικός παράγοντας για το τι συνιστά punk υφολογία. Η επίθεση του ήταν απέναντι σε όλα τα ιερά και τα όσια του φιλελευθερου καπιταλισμού της μεταπολεμικής συνθήκης: το αυτοκίνητο ως μέσο διαφυγής και υπεροχής, το πολυκατάστημα ως νέο ιερό χώρο και άσυλο, τους ουρανοξύστες ως μνημεία υπεροχής, πλούτου και λάμψης, τις διακοπές ως δίκαιη ανταμοιβή και επικύρωση του κοινωνικού στάτους.
Εχουν περάσει 120 χρόνια από την πρώτη απόπειρα επενδύσεων στον τουρισμό σε αυτή τη χώρα, απόπειρα η οποία πήγε εξαιρετικά καλά όπως είδαμε. Ο τουρισμός είναι πια η βαριά βιομηχανία της χώρας, κάθε τουριστική σεζόν οι επιχειρηματίες ετοιμάζονται με φρενήρεις ρυθμούς και οι εργαζόμενοι προσπαθούν, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους, να εξασφαλίσουν μια δουλειά για τη σεζόν με λίγο πιο ανθρώπινους όρους από την περσινή. Οι τουρίστες έχουν κλείσει ήδη από το χειμώνα τα πακέτα των διακοπών τους και απαιτούν την ανταμοιβή τους για έναν χρόνο σκληρής δουλειάς. Ο σύγχρονος μαζικός τουρισμός, προφανώς δεν έχει πια τη λάμψη των πλουσίων και των αριστοκρατών που επισκέπτοταν στον άπειρο ελεύθερο τους χρόνο τους «εξωτικούς» προορισμούς της Μεσογείου. Πια το μόνο που έχει απομείνει είναι ένας ιδεοψυχαναγκασμός, μια ατελειώτη λεηλασία ανθρώπων, περιβάλλοντος, φυσικού πλούτου και ιστορίας. Το μόνο που έχει μείνει είναι μια εμμονή. Και μια ατελείωτη μιζέρια, τόσο φανερή που μέχρι και ένας εικοσάχρονος ιρλανδός είναι σε θέση να διαπιστώσει 50 χρόνια πριν όταν αυτή η μιζέρια απλά είχε αρχίσει να ξεδιπλώνεται.
Και πλέον αυτή η μιζέρια σε αυτόν τον τόπο έχει ξεδιπλωθεί πλήρως και σε όλο της το μεγαλείο. Η μιζέρια να υποδέχεσαι κρουαζιερόπλοια με χορούς και πανηγύρια αλλά να κλωτσάς εγκύες προσφύγισσες στη βάρκα, η μιζέρια να πουλάς φιλοξενία και να έχει γεμίσει ο τόπος με κλειστούς χώρους κράτησης ανθρώπων που δεν έχουν διαπράξει κανένα έγκλημα, η μιζέρια να αφήνεις να καίγεται ένα νησί αλλά μέσα σε μια βδομάδα να έχεις φυτέψει δέντρα στους δρόμους που πάνε από το αεροδρόμιο στα all inclusive ξενοδοχεία για να μην κακοκαρδίσεις τους τουρίστες, η μιζέρια να πουλάς κέφι και χορό και καλοκαιρινά στόριζ και οι εργαζόμενοι σου να κοιμούνται σε καλύβες χωρίς κλιματισμό, η μιζέρια της δουλοπρέπειας απέναντι στον τουρίστα που μόλις γυρίσει την πλάτη του είσαι χαρούμενος που νομίζεις ότι εσύ τον έχεις κατακλέψει και όχι αυτός, η μιζέρια το 2023 να παίζεις στα διαφημιστικά σου σποτάκια ακόμα το Zorba The Greek.
O Κωνσταντίνος Θεοτόκης άφησε το μάταιο τούτο κόσμο τον Ιούλη του 1923. O Jamie Reid άφησε και αυτός το μάταιο τούτο κόσμο, έναν αιώνα σχεδόν, ακριβώς μετά, τον Αύγουστο του 2023. Οι δύο βέλγοι δε μάθαμε ποτέ τι απέγιναν.
Σε εκείνο το αγγλικό νεκροταφείο στην Κέρκυρα υπάρχει ένας περίτεχνος τεράστιος κέλτικος σταυρός, στολισμένος με όλες τις περίτεχνες διακοσμήσεις του, που βλέποντας τον κανείς, απορεί τι ακριβώς κάνει σε αυτό το μεσογειακό τοπίο. Ένας τόπος που έχει πάνω του τέτοια ίχνη, οφείλει να έχει εξίσου χώρο για όποιον πεθαίνει εδώ.
Αλλά πριν απο αυτό, καλό θα ήταν να αποκτήσουμε και το χώρο που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε.
βα.αλ. – ανθρακωρηχείο
More Posts for Show: Ανθρακωρηχείο